Mudofaa vazirligi Kinolog mutaxassislarini va xizmat itlarini tayyorlash markazining so‘nggi yillarda qo‘lga kiritgan yutuqlari-yu ko‘rsatgan natijalari haqida hech bo‘lmasa bir marotaba eshitmagan odam kam topilsa kerak. Tashkil etilganiga endigina uch yildan oshgan markaz faoliyatini to‘g‘ri va samarali yo‘lga qo‘ygani bois sezilarli ishlarni amalga oshirishga ulgurdi.
Jahon talablariga to‘liq javob bera oladigan markaz o‘z o‘rnida kinologiya sohasi rivoji uchun munosib hissa qo‘shib kelmoqda. Xususan, kuch tuzilmalari uchun malakali mutaxassis-kinologlar va xizmat itlarini tayyorlash keng yo‘lga qo‘yilgan. Markazda saralash, mutaxassislarni tayyorlash va malaka oshirish kurslari mavjud bo‘lib, bu kurslar tegishli dasturlar bo‘yicha tasdiqlangan reja asosida yil davomida Mudofaa, Ichki ishlar vazirliklari va O‘zbekiston Milliy gvardiyasi qo‘shinlari kinologiya bo‘linmalari mutaxassis-kinologlarini o‘qitish bilan shug‘ullanib kelmoqda.
Mudofaa vazirligi qo‘shinlaridagi mutaxassis-kinologlar ishtirokida malaka oshirish kursi bo‘lib o‘tdi. Unda kinologlar o‘zlariga biriktirilgan xizmat itlari bilan amaliy hamda nazariy bilimlarini mustahkamlashdi.
– Tarixdan yaxshi ma’lumki, insoniyat qo‘lga o‘rgatgan ilk jonivorlardan biri itlardir, – deydi mayor Shodiyor Shomurodov. – Bu aqlli jonivorlar bugungi kunda ham odamzodga sodiq do‘st sifatida beminnat xizmat qilyapti. Markazimiz tomonidan ishlab chiqilgan o‘quv dasturi asosida Qurolli Kuchlarimiz saflarida xizmat qilayotgan kinologlarning bilim va ko‘nikmalarini oshirish maqsadida o‘quv jarayonlari tashkil qilinmoqda. Harbiy xizmatchilarga o‘z xizmat itlari bilan birgalikda harakat olib borishlarida, itlarning salomatligi, belgilangan ko‘rsatmalarni to‘g‘ri va aniq bajarishida zarur nazariy bilimlar berildi. Shundan so‘ng ular dala sharoitida berilgan toprishiqlarni bajarib, bilimlarini mustahkamlashdi. Bu malaka oshirish kursimizning yana bir ahamiyatli tomoni kinologiya sohasida ham zamonaviy qurilmalar, kuzatuv kameralaridan samarali foydalanishni ommalashtirishdan iborat bo‘ldi.
Amaliy o‘quv mashg‘ulotlarni kuzatar ekanmiz, aqlli jonivorlarning sezgirligi hamda topshiriqlarni bekam-u ko‘st bajara olish ko‘nikmasiga ega ekani, o‘z egasi bilan uzviy bog‘liqlikda harakatlanishi kishini lol qoldiradi. Mashg‘ulotlar vaqtida jonivorlar sezdirmay dushmanga yaqinlashishi, nostandart vaziyatlarda shovqinlarga bardoshli ekani, asosiy maqsadidan chalg‘imasligi va qo‘rqmasligi muhim hisoblanadi. Ushbu jarayonlarda jonivorlar puxta tayyorgarlikdan o‘tgani amalda namoyon bo‘ldi. Unda jamoaviy ishlash, topshiriqlar payti itlarning o‘zini tutishi, jangovar mahorati qay darajada shakllanganini kuzatishingiz mumkin.
O‘quv nuqtalarining birida sinovlar suvli va o‘rmon sharoitda, real vaziyatlarga yaqinlashtirilgan maxsus topshiriqlar asosida davom etdi. Tabiiy to‘siqlarga duch kelganda itlar ham harbiy xizmatchilar qatori vazifalarni mukammal bajarishi harbiy xizmatchi va itlar orasida o‘zaro ishonchning, ruhiy bog‘lanishning mustahkamligiga bog‘liq.
– Ma’lumki, itlarning hid bilishi insonlarga qaraganda anchayin yaxshi rivojlangan, – deydi III darajali serjant Otabek Ro‘ziyev. – Bu esa razvedka harakatlarida katta yordam beradi. Xavfni erta aniqlash, dushmandan ogoh etishda harbiy xizmatchiga vazifalarni talafotsiz bajarishiga ko‘maklashadi. Malaka oshirish kurslari davomida tashkil etilgan o‘quv mashg‘ulotlarida xizmat itlarimizning mana shunday qobiliyatidan samarali foydalanish bo‘yicha ham ko‘nikmalarimizni oshirdik. Xizmat itlari har jihatdan jangovar vazifalarni bajarishda muvaffaqiyatli ishtirok etmoqda.
Qobiliyatiga ko‘ra, xizmat itlaridan ma’lum bir maqsadlarda foydalanish kutilgan natijani beradi. Navbatdagi o‘quv nuqtasida shartli dushmanga qarshi jangovar vazifalar olib borildi. Bunda itlarning qobiliyati, o‘z egasiga ishonchi, hamjihatlikda harakatlanishi, shuningdek insonlarga vafodor do‘st, mamlakatimiz tinchligi yo‘lida ham sodiq xizmatchi ekani yana bir bor o‘z isbotini topdi.
Mudofaa vazirligi tizimida yigirmaga yaqin markaz faoliyati yo‘lga qo‘yilgan bo‘lib, unda Vatan posbonlarining bilim va ko‘nikmalari, tajribalari boyitib kelinmoqda. Mutaxassis va xizmat itlarini tayyorlash markazi ham shular jumlasidan bo‘lib, mamlakatimiz Qurolli Kuchlari tizimida xizmat itlaridan muhim obyektlarni qo‘riqlash, buzg‘unchilarni qo‘lga olish, shuningdek qidiruv-qutqaruv ishlari va yana boshqa ko‘plab maqsadlarda keng foydalanib kelinadi. O‘z o‘rnida mazkur markazda soha rivoji yo‘lida yangi g‘oya va maqsadlar bilan istiqbolli rejalar ustida izlanishlar olib borilmoqda.
Ro‘ziqul OCHILOV,
“Vatanparvar”
